De laatste jaren hebben heel wat ‘nieuwe’ gemotoriseerde voortbewegingstoestellen hun intrede gemaakt in ons straatbeeld. Neem nu een elektrische fiets, hoverboard, segwey, e-step, elektrische rolstoel of monowheel, ze worden allen steeds populairder als een alternatief voor de auto of het openbaar vervoer.

En toch is er nog veel onduidelijkheid omtrent de vraag of de aansprakelijkheid voor schade waartoe deze transportmiddelen aanleiding kunnen geven, al dan niet verplicht moet worden verzekerd.

Sinds de inwerkingtreding op 1 juni 2019 van artikel 2bis van de Wet betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen (WAM-Wet), worden de gemotoriseerde voertuigen die niet sneller kunnen voortbewegen dan 25 km/u uitdrukkelijk vrijgesteld van de verplichting tot het afsluiten van een verzekering burgerlijke aansprakelijkheid, zij het met uitzondering van de bromfietsen klasse A.

Een niet objectief en redelijk verantwoord onderscheid

Het Grondwettelijk Hof heeft zich naar aanleiding van twee prejudiciële vragen in zijn  arrest van 28 januari 2021 over dit onderscheid uitgesproken.

De feiten die tot de prejudiciële vragen aanleiding hebben gegeven, zijn de volgende: een bestuurder van een bromfiets klasse A en een bestuurder van een hoogtewerker met een gewicht van 7,5 ton worden beiden veroordeeld door de Politierechtbank te Gent voor het in verkeer brengen van hun voertuig zonder te beschikken over een verplichte aansprakelijkheidsverzekering. Beide voertuigen halen een maximale snelheid van 25 km/u. De bestuurders tekenden beroep aan, waarna aan het Grondwettelijk Hof de vraag werd gesteld of de handhaving van het onderscheid in artikel 2bis van de WAM-Wet tussen de bromfietsen klasse A en andere gemotoriseerde voertuigen die een autonome snelheid van maximaal 25 km/u hebben, al dan niet gerechtvaardigd is.

Het Grondwettelijk Hof besluit dat er inderdaad sprake is van een ongrondwettige bepaling, voor zover deze een onderscheid handhaaft tussen de bromfietsen klasse A en andere motorrijtuigen, wanneer beiden een maximale snelheid kunnen halen van 25 km/u. Het Hof stelt dat het niet objectief en redelijk verantwoord is om enkel bromfietsen klasse A een verzekeringsplicht op te leggen.

Bovendien stelt het Hof dat de maximale snelheid onvoldoende is als criterium om te besluiten tot een vrijstelling van de verzekeringsplicht. Er wordt namelijk onterecht geen rekening gehouden met de massa van het voertuig. Het was nochtans net die combinatie van snelheid en massa (de kinetische energie) van de bromfiets klasse A die bepalend was om deze aan de verzekeringsplicht te onderwerpen. In de wet wordt daarentegen voor de vrijstelling geen rekening gehouden met de massa van het betrokken voertuig.

Wat betekent dit nu in de praktijk?

Een arrest van het Grondwettelijk Hof dat wordt gewezen na een prejudiciële vraag is geen vernietigingsarrest. De ongrondwettig bevonden bepaling blijft bijgevolg nog steeds bestaan.

Dit creëert grote onzekerheid voor alle bestuurders van voortbewegingstoestellen die onder het toepassingsgebied van deze bepaling vallen.

Het is daarom nu de taak van de wetgever om – dringend! – meer klaarheid te brengen in de vorm van duidelijke regelgeving.

Intussen doet u er als bestuurder van een dergelijk voertuig best aan uw burgerlijke aansprakelijkheid te laten verzekeren.

Voor meer informatie over dit onderwerp kan u Kenneth Gijsel of Bella Mankieva contacteren.